Ủy ban Đàm phán Liên chính phủ nhằm xây dựng một Thỏa thuận quốc tế về ô nhiễm nhựa, bao gồm môi trường biển khai mạc phần thứ 2 của Phiên họp thứ 5 (INC-5.2) đã khai mạc vào sáng ngày 5 tháng 8 năm 2025 tại Geneva, Thụy Sĩ.
Tính đến ngày khai mạc, đã có hơn 3.700 đại biểu đã đăng ký tham gia INC-5.2, đại diện cho 184 quốc gia và hơn 619 tổ chức quan sát viên.
Đoàn Việt Nam tham dự Phiên đàm phán thứ năm về một thỏa thuận ngăn chặn ô nhiễm nhựa toàn cầu tại Geneva, Thụy SĩTiếp nối INC-5 (diễn ra vào cuối năm 2024 tại Busan, Hàn Quốc, Phiên họp INC-5.2 sẽ diễn ra từ ngày 5 đến ngày 14 tháng 8 năm 2025. Có 4 Phiên họp đã diễn ra trước đó, gồm: INC-1 tại Punta del Este vào tháng 11 năm 2022; INC-2, được tổ chức tại Paris vào tháng 6 năm 2023; INC-3, diễn ra tại Nairobi vào tháng 11 năm 2023, và INC-4, được tổ chức tại Ottawa vào tháng 4 năm 2024.
Trong phiên khai mạc toàn thể, Bà Inger Andersen, Giám đốc Điều hành UNEP phát biểu. “Ô nhiễm nhựa đã tồn tại trong tự nhiên, trong đại dương và thậm chí trong cơ thể chúng ta. Chúng ta hãy cùng hành động để thế giới không bị chìm trong ô nhiễm nhựa - ảnh hưởng đến sức khỏe hành tinh, kinh tế và con người…chúng ta có thể cùng nhau giải quyết thách thức này. Việc thống nhất một thỏa thuận là bước đầu tiên để giải quyết ô nhiễm nhựa cho tất cả mọi người, ở mọi nơi”.
“Hôm nay, chúng ta có mặt ở đây để thực hiện một sứ mệnh quốc tế. Đây là một cơ hội mang tính lịch sử để cộng đồng quốc tế thu hẹp khác biệt và tìm kiếm tiếng nói chung. Đây không chỉ là phép thử cho ngoại giao của chúng ta mà còn là phép thử cho trách nhiệm chung của chúng ta trong việc bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe con người, xây dựng nền kinh tế bền vững và đoàn kết…”, ông Luis Vayas Valdivieso, Chủ tịch INC, phát biểu.
INC-5.2 được tổ chức tại Palais des Nations là một nơi có truyền thống lâu đời của các cuộc đàm phán đa phương quan trọng, những đột phá ngoại giao và khuôn khổ pháp lý quốc tế, và mong muốn kỳ họp này giờ đây phải là một phần của di sản đó. Toàn bộ văn bản vẫn cần được INC nhất trí thông qua, nhưng những điểm gây tranh cãi chính liên quan đến:
- Liệu thỏa thuận có nên bao gồm việc giới hạn sản xuất nhựa nguyên sinh, mục tiêu đầy tham vọng nhất hay không;
- Làm thế nào để giải quyết các hóa chất đáng lo ngại trong các sản phẩm nhựa, đặc biệt là những hóa chất không nằm trong phạm vi điều chỉnh của các công ước và văn bản hiện hành; và
- Làm thế nào để tài trợ hiệu quả và công bằng cho việc thực hiện hiệp ước mới, trong bối cảnh một số nước đang phát triển hưởng lợi từ việc sản xuất và chế tạo nhựa và các sản phẩm từ nhựa.
Các cuộc thảo luận không chính thức giữa các quốc gia và bên liên quan trong giai đoạn giữa kỳ cũng xoay quanh tham vọng: Hiệp ước tương lai sẽ bao gồm các biện pháp bắt buộc hay tự nguyện? Các biện pháp được thông qua sẽ áp dụng ở cấp độ toàn cầu hay quốc gia? Tất cả những vấn đề này cần được giải quyết trước khi các đại biểu có thể kết thúc đàm phán.